İşten kendi isteğimle ayrıldığımda ihbar tazminatı alabilir miyim?

Eğer işten kendi isteğinizle ayrıldıysanız, ihbar tazminatı hakkınız doğmaz. İhbar tazminatı, ihbar sürelerine uyulmaması nedeniyle ortaya çıkan bir hak kaybını telafi etmek için ödenir; bu süreleri işçi yerine getirmediğinde işverenin tazminat ödemesi gerekmez.

İhbar süresi nedir?

İhbar süresi, fesih niyetinin karşı tarafa önceden bildirilmesi gereken asgari süredir ve çalışanın kıdemine göre değişir.

• 6 aya kadar: 2 hafta
• 6–18 ay arası: 4 hafta
• 18–36 ay arası: 6 hafta
• 36 aydan fazla: 8 hafta

İşveren işten çıkarmak istediğinde, ihbar süresinde çalışmak yerine ücretini alabilir miyim?

Evet. İhbar süresini fiilen çalışmak yerine, o sürenin ücreti kadar tutarı peşin talep edebilirsiniz. İşveren bu ödeme seçeneğini kabul ederek ihbar süresini çalıştırmadan tazminatı ücret olarak ödeyebilir. Ancak işveren ihbar tazminatı ödemek yerine ihbar süresi kadar çalışmayı da teklif edebilir.

İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?

Hesaplama, çalışanın brüt aylık ücretinin ilgili ihbar süresi haftalarıyla orantılı olarak yapılır. Örneğin dört haftalık ihbar süresi için 7 gün * 4 hafta = 28 günlük brüt ücret tutarı, tazminat olarak ödenir.

İhbar tazminatından kimler yararlanır?

Belirsiz süreli iş sözleşmesine tabi işçiler ihbar tazminatı hakkına sahiptir. Belirli süreli sözleşmelilerde taraflar aksi kararlaştırmadıkça ihbar tazminatı öngörülmez. Çünkü belirli süreli sözleşmelerde süre sonunda sözleşme kendiliğinden sona erer.

İstifa eden işçi ihbar süresine uymazsa ne olur?

İhbar süresine uymadan işten ayrılan işçi, ihbar süresi ücretini işverene tazminat olarak ödemek zorunda kalabilir. İşveren bu tutarı işçinin alacağından mahsup edebilir veya yasal yollara başvurabilir. Ancak burada dikkate edilmesi gereken husus, haklı nedenle işten ayrılma hakkını kullanan işçi ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir. Burada dikkat edilmesi gereken şey, istifa etmek ile haklı nedenle fesih hakkını kullanmak arasındaki ayrıma dikkate ederekten iş akdini sonlandırmaktır.

İşveren ihbar süresine uymazsa ne yapabilirim?

İşveren ihbar süresine riayet etmeden fesih yaparsa, işçi ihbar tazminatını talep edebilir. Bu talep, fesih bildiriminden itibaren beş yıl içinde iş mahkemesine dava yoluyla iletilebilir.

İhbar tazminatı ile kıdem tazminatının farkı nelerdir?

Kıdem tazminatı, işçinin çalışma süresi boyunca kazandığı haklara dayanarak ödenirken; ihbar tazminatı yalnızca ihbar sürelerinin yerine getirilmemesi hâlinde doğar.

Kıdem tazminatı her yıl için 30 günlük ücret üzerinden hesaplanır, artık ay ve günler de hesaplamada dikkate alınır.

İhbar tazminatı ise kıdeme bağlı haftalık süreyle belirlenir.

Kıdem tazminatı hesabında sadece damga vergisi kesilirken, ihbar tazminatında gelir vergisi ve damga vergisi kesilir.

Kıdem tazminatında her yıl bakanlık tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanı varken, ihbar tazminatı hesabında bir tavan bulunmamaktadır. Yani işçinin ücreti ne kadar yüksek olursa olsun, tüm nakdi ve gayri nakdi ödemeler de dikkate alınarak hesaplama yapılır.

Toplu iş sözleşmesi ihbar tazminatı koşullarını değiştirebilir mi?

Evet. Toplu iş sözleşmeleri, yasal asgari ihbar sürelerinden daha uzun süreler belirleyebilir; ancak asgari sürelerden daha kısa süre kararlaştıramaz.

Sürecin doğru ve etkin takibi için neler yapılabilir?

Gerek ihbar tazminatı gerekse diğer tüm işçilik alçaklarında alanında uzman bir hukuk bürosundan destek almak, her ne zorunluluk olmasa da yazılı olmayan bir gizli bir zorunluluk diyebiliriz.

Vatandaşların kendileri açtıkları davalar, usul kuralları nedeniyle reddedilebilmektedir.